این پاورپوینت در مورد انواع نمای بیرونی ساختمان است و به بررسی نمای رومی، نمای سنتی، مدرن، استفاده از متریال مختلف و تاثیر فضای سبز در طراحی نما می پردازد.
نمای خارجی ساختمان
در تعریف لغوی نما به ظاهر قابل رویت هر پدیده گفته می شود. امروزه نمای خارجی ساختمان در معماری اهمیت چشمگیری یافته است؛ چرا که نخستین برداشت افراد از یک بنا، از طریق مواجهه با نمای آن شکل می گیرد. این بخش از ساختمان تاثیری ماندگار در ذهن بیننده برجای می گذارد و نقش مهمی در ادراک هویت بصری فضا ایفا می کند.
تقسیم بندی نماهای ساختمان
نما کلاسیک (رومی)
نما کلاسیک (رومی) در سال های اخیر به عنوان یکی از محبوب ترین سبک های نماسازی مورد توجه قرار گرفته است. ویژگی های بصری شاخص این سبک، از جمله تقارن، ستون های مجلل و جزئیات پرکار، آن را به انتخابی جذاب برای بسیاری از سازندگان و طراحان بدل کرده است.
نمای رومی چیست؟
نمای رومی ساختمان برگرفته از معماری کلاسیک روم باستان است؛ سبکی که در آن استفاده از سنگ های تراش خورده، قوس ها و ستون های گرد، نمایی مستحکم و باابهت به ساختمان می بخشد. این نوع نما معمولاً یادآور قلعه ها و بناهای مجلل تاریخی است و به دلیل جزئیات اجرایی پیچیده و ظرافت در طراحی، هزینه های اجرای بالایی دارد. اجرای صحیح نمای رومی نیازمند نیروی انسانی متخصص و استادکاران ماهر است تا بتواند جلوه ای واقعی از عظمت این سبک را بازآفرینی کند.
در گذشته، معماری رومی احیا شده بیشتر در بناهای رسمی مانند کلیساها، دانشگاه ها، ایستگاه های راه آهن و ساختمان های دادگستری به کار گرفته می شد. اما امروز با نگاهی به محیط اطراف، شاهد گسترش ناآگاهانه ی این سبک هستیم؛ جایی که برخی سازندگان تنها برای نمایش ظاهری از تجمل، نمونه های ناقصی از نمای رومی را اجرا می کنند، بی آنکه شناختی از اصالت یا مفاهیم پنهان در پس این سبک داشته باشند.
ویژگی های نمای رومی
یکی از مهم ترین ویژگی هایی که باعث می شود یک ساختمان به سبک نمای رومی شناخته شود، به کارگیری قوس های گرد و ستون های خاص در جزئیات طراحی آن است. به طور کلی، معماری رومی با مشخصات زیر قابل تشخیص است:
- قوس های پهن و منحنی شکل
- ستون های کوتاه و پهن
- دیوارهایی با ستون نماهایی تزئینی که جلوه ستون ها را ایجاد می کنند
- برج های نقطه ای که به ساختار بنا شکوه می بخشند
این عناصر باعث می شوند نمای ساختمان ظاهری کلاسیک، قدرتمند و باشکوه داشته باشد.
نمای رومی سنگی چه ویژگی هایی دارد؟
در طراحی و اجرای نمای رومی، معمولاً از سنگ های متنوع و اغلب با ارزش استفاده می شود. یکی از رایج ترین این سنگ ها، تراورتن است که به دلیل فراوانی معادن و کیفیت مناسب، کاربرد گسترده ای در نماهای رومی دارد. علاوه بر این، جزئیات سبک کلاسیک رومی نسبت به معماری اسلامی و ایرانی از پیچیدگی کمتری برخوردار است؛ این موضوع به همراه تغییرات محدود در معماری اسلامی طی دو قرن اخیر، باعث شده استفاده از نمای رومی سنگی در ساختمان ها افزایش یابد.
ویزگی های نمای رومی سیمانی
در ساخت نمای رومی ساختمان می توان از سیمان سفید نیز بهره برد. اگرچه اجرای این نوع نما نیازمند تخصص و مهارت بالایی است، اما به دلیل هزینه کمتر سیمان نسبت به سنگ، هزینه کلی پروژه کاهش می یابد. این سبک نمای سیمانی به ویژه برای ساختمان های ویلایی مناسب تر از ساختمان های آپارتمانی است.
چرا نمای رومی را لوکس می دانیم؟
نمای رومی به دلیل پیچیدگی طراحی و استفاده از مصالح گران قیمت مانند سنگ های طبیعی مرمر، گرانیت و تراورتن معمولاً در ذهن مردم به ساختمان های لوکس و طبقه مرفه مرتبط است؛ اما در واقع این سبک در بسیاری از ساختمان ها و آپارتمان های امروزی نیز به شکل متفاوتی به کار گرفته می شود. نمای رومی، با ایجاد تنوع در نماهای شهری، می تواند از یکنواختی بصری جلوگیری کند و در صورت اجرای دقیق، جلوه ای باشکوه و با عظمت به ساختمان ها ببخشد.
ایا نمای رومی با معماری ایرانی مغایرت دارد؟
نمای رومی انتخاب محبوبی برای علاقه مندان به سبک کلاسیک است که طراحی ویژه آن توجه هر بیننده ای را جلب می کند. البته این سبک با انتقادهایی نیز مواجه شده که معماری باید بیشتر با فرهنگ ایرانی همخوانی داشته باشد. با این حال، معماری رومی در واقع محدود به روم باستان نیست و بخش وسیعی از تاریخ معماری را در بر می گیرد که شامل ایران باستان نیز می شود. نمونه هایی مانند کتیبه های تخت جمشید و سرستون های زیبا، عناصر طراحی رومی را به خوبی نشان می دهند و بارها در نماهای رومی به کار رفته اند. امروزه نمای رومی ساختمان به دلایل مختلف مورد توجه است؛ بنابراین بهتر است این سبک را با معماری اصیل و فرهنگ ایرانی تلفیق کنیم تا شکوه و اصالت هر دو در نما حفظ شود.
نمای ساختمان به سبک سنتی
یکی از سبک های محبوب در طراحی نما، سبک سنتی است که ریشه در معماری اصیل ایران باستان دارد. در معماری ایرانی، تناسبات دقیق میان سردرها، گنبدها و ستون ها باعث شده طراحی نما شکلی منحصربه فرد و متمایز پیدا کند. معماری ایرانی نسبت به سایر نقاط جهان برجستگی خاصی دارد که ناشی از طراحی های حساب شده، رعایت کامل اصول فنی و علمی، فرم های مناسب پوشش، ایوان های بلند با ستون های رفیع و تزئینات متنوع است که در نهایت آثاری بی نظیر و بدیع را به وجود آورده اند.
نقاط برجسته در طراحی نما سنتی
تاج و سر در اصلی
در طراحی نما سنتی، تاج و سردر اصلی معمولاً در ساختمان های شمالی که حیاط در جلوی آنها قرار دارد، بیشتر به چشم می خورد. سردرهای بلند و تاج های بزرگ، که به ساختمان شکوه و ابهت می بخشند، از ویژگی های شاخص این سبک هستند. استفاده از ستون ها با سرستون های کلاسیک و متریال سنگ ساختمانی رایج است. هر چه ارتفاع تاج اصلی بیشتر باشد (البته با رعایت ضوابط طراحی نما)، طراحی نما سنتی برجسته تر خواهد شد. توجه به تناسب و زیبایی ستون ها و سردر بسیار مهم است؛ در غیر این صورت سبک طراحی به سمت نماهای کلاسیک تغییر می یابد.
متریال
در طراحی نما به سبک سنتی، استفاده از متریال های اصیل مانند آجر بسیار رایج است. آجر یکی از قدیمی ترین مصالح در طراحی نما محسوب می شود که در نماهای مدرن و ترکیبی نیز کاربرد فراوان دارد، اما در نماهای سنتی جایگاه ویژه ای دارد. علاوه بر آن، شیشه به تنهایی یا همراه با آجر نیز در طراحی نماهای سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. به ویژه شیشه های رنگی قدیمی که در مساجد دیده می شوند، می توانند در ترکیب با آجر، جلوه ای اصیل و چشم نواز برای نمای سنتی ایجاد کنند.
چینش و بافت متریال
در سبک سنتی طراحی نما، آجر به تنهایی طرح مشخصی ندارد و هنر اصلی در چینش صحیح و ایجاد بافتی متناسب با سبک سنتی است که بتواند بیننده را به سرعت به این سبک هدایت کند. انواع مختلفی از چینش آجر وجود دارد که چینش ایستاده و شطرنجی از پرکاربردترین آنها به شمار می روند. هرچه طراح با سلیقه و خلاق تر باشد، می تواند بافتی نوآورانه ارائه دهد که در ترکیب با دیگر مصالح، نمای سنتی را برجسته تر نماید.
طراحی نمای ساختمان به سبک مدرن
کیفیت و زیبایی نمای ساختمان یکی از عناصر کلیدی در طراحی آن محسوب می شود. در طراحی نماهای مدرن، اغلب فرم ها با خطوط ساده و مستقیم و احجام یکپارچه شکل می گیرند. شاید به نظر برسد که خلق نمایی شاخص و متمایز در معماری مدرن کار دشواری باشد، اما با بهره گیری از اصول این سبک، می توان جلوه ای خاص و منحصربه فرد به ساختمان های معاصر بخشید.
نمای مدرن معمولاً ترکیبی از چند مکعب است که کنار هم قرار گرفته اند. برای اجرای این طرح، بهتر است ساختمان را به صورت یک حجم یکپارچه از چند مکعب کنار هم تصور کنید و بهترین چیدمان را برای آن انتخاب نمایید. این مکعب ها می توانند باز یا بسته باشند، بسته به فضایی که اشغال می کنند.
بازی با خطوط و صفحات
در معماری مدرن، خطوط و صفحات از اجزای کلیدی و اساسی به شمار می آیند. گاهی تنها با اعمال تغییرات ساده ای مانند اصلاح فرم خطوط و سطوح نما می توان ظاهری متفاوت و برجسته برای ساختمان ایجاد کرد. در این رویکرد، نیازی به افزودن صفحات جدید نیست و می توان با بهره گیری از صفحات موجود، نمای ساختمان را به شکلی نوآورانه تغییر داد.
تغییراتی مانند ایجاد شکست در برخی قسمت های نما، تغییر جهت صفحات و تنظیم پهنا یا ضخامت آنها، توانایی تبدیل فرم ساده به ظاهری چشمگیر و متفاوت را دارد. همچنین اختلاف سطح در محل پایان صفحات نما نیز می تواند جلوه بصری نما را به طور قابل توجهی ارتقا بخشد.
دفرمه کردن احجام
دفرمیشن یا دفرماسیون، مفهومی نوین است که با ظهور سبک های معماری دیکانستراکشن و فولدینگ وارد حوزه طراحی شد. این فرآیند به معنای تغییر فرم اصلی یک حجم معماری است به گونه ای که شکل متعارف خود را از دست داده و به فرم های نامتقارن و غیرمعمول تبدیل شود. به عنوان مثال، یک نمای ساده و مکعبی می تواند در اثر دفرمیشن به مجموعه ای از احجام متنوع و غیرمتقارن تبدیل گردد.
روش های دفرمه کردن شامل افزودن یا حذف بخش هایی از حجم کلی و ایجاد شکست ها در فرم ساختمان است. استفاده از دفرمیشن در نمای ساختمان معمولاً زمانی رخ می دهد که بنا به دلایلی مانند عملکرد ویژه یا نیاز به برجسته شدن در میان محیط اطراف، تمایل به خلق طراحی منحصر به فرد و متمایز داشته باشد.
استفاده از احجام پر و خالی
یکی از ویژگی های مهم معماری مدرن، خلق فرم های متنوع از طریق پر و خالی کردن احجام است. در این فرآیند، یک حجم ساده مانند مکعب با حذف بخش هایی از ساختارش، ظاهری جدید و متفاوت پیدا می کند. تفاوت این روش با دفرمیشن این است که حجم همچنان فرم اصلی خود را حفظ کرده و قابل شناسایی باقی می ماند؛ برای نمونه، مکعب پر یا خالی همچنان یک مکعب محسوب می شود.
این تکنیک به ویژه زمانی کاربرد دارد که نمای ساختمان ساده و یکدست به نظر برسد و با خالی کردن قسمت هایی از نما، به آن جلوه ای متفاوت و زنده تر داده شود.
به کارگیری طرح کرکره ای
طرح کرکره ای یکی از سبک های نوین طراحی نماست که اخیراً محبوبیت زیادی یافته است. این نوع نما در بسیاری از ساختمان های مدرن داخلی و خارجی دیده می شود و اجرای آن معمولاً آسان است. برای ساخت این طرح، از متریال های متنوعی استفاده می شود و اغلب رنگ و جنس پس زمینه با متریال کرکره متفاوت انتخاب می شود تا تضاد رنگ و بافت، زیبایی و برجستگی طرح را افزایش دهد.
طراحی نمای ساختمان به سبک مدرن با ایجاد فضای سبز
فضای سبز همواره یکی از عناصر دوست داشتنی معماری بوده است. با توجه به تراکم بالای ساخت وساز در شهرهای بزرگ و کاهش فضاهای باز مانند حیاط و ایوان، طراحی نما با فضای سبز می تواند کمبود فضای سبز شهری را به ویژه در محیط های مسکونی جبران کند. علاوه بر این، فضای سبز در نما باعث افزایش زیبایی و ایجاد جلوه ای زنده و منحصر به فرد برای ساختمان می شود. این فضای سبز می تواند در نما به صورت افقی یا عمودی اجرا شود و بهره گیری از طرحی منسجم و هدفمند، نتیجه ای ایده آل تر خواهد داشت.
فهرست مطالب :
نمای خارجی ساختمان
تقسیم بندی نماهای ساختمان
نمای رومی سنگی چه ویژگی هایی دارد؟
ویزگی های نمای رومی سیمانی
چرا نمای رومی را لوکس می دانیم؟
ایا نمای رومی با معماری ایرانی مغایرت دارد؟
نمای ساختمان به سبک سنتی
نقاط برجسته در طراحی نما سنتی
متریال
چینش و بافت متریال
طراحی نمای ساختمان به سبک مدرن
بازی با خطوط و صفحات
دفرمه کردن احجام
استفاده از احجام پر و خالی
به کارگیری طرح کرکره ای
طراحی نمای ساختمان به سبک مدرن با ایجاد فضای سبز
نمای ساختمان به عنوان یک محافظ
انواع مصالج مصرفی در نمای ساختمان
نمای سنگ
نمای آجر
نمای چوبی
چوب های فرآوری شده
نمای فایبر سمنت