در این گزارش به معرفی و آشنایی با تجهیزات و تاسیسات الکتریکی پرداخته شده است ، آشنایی با جریان سه فاز ، کلید ها ، فیوزها ، کنتاکتورها ، انواع رله ها و موارد استفاده آنها در صنایع و بخش های مختلف ، دیژنکتور ها و برخی دیگر از تجهیزات الکتریکی که در فهرست عناوین به آنها اشاره شده است . این گزارش خلاصه ای است از فعالیت ها و آموخته های اینجانب در طول دوره کارآموزی که به اختصار به استحضار شما می رسانم .
آشنایی با سیستم جریان سه فاز و نحوه محاسبه ولتاژ و جریان در آن
سیستم جریان سه فاز یکی از پرکاربردترین روش ها برای انتقال انرژی الکتریکی در مقیاس های صنعتی و تجاری است. این سیستم زمانی شکل می گیرد که سیم پیچی های القایی یا همان آرمیچر به سه بخش مجزا تقسیم شوند و هر بخش نسبت به دیگری دارای اختلاف فاز ۱۲۰ درجه الکتریکی باشد. این ساختار امکان ایجاد تعادل در توان و بهره وری بیشتر را فراهم می کند.
انواع روش های اتصال در مدار سه فاز
در سیستم های سه فاز، معمولاً از سه نوع آرایش سیم بندی استفاده می شود:
۱. اتصال ستاره (Y)
در این روش، یک سر تمام سیم پیچ ها به یک نقطه مشترک به نام نول متصل می شود. ولتاژی که بین هر فاز و سیم نول برقرار می شود به عنوان ولتاژ فاز (Up) شناخته می شود، و اختلاف پتانسیل بین دو فاز، ولتاژ خط (Ul) نام دارد. در این اتصال، مقدار ولتاژ خط برابر با √۳ برابر ولتاژ فاز خواهد بود:
Ul = √۳ × Up
از طرف دیگر، جریان عبوری از هر فاز با جریان خط برابر است:
IL = IP
یعنی جریان خط با جریان هر کلاف (فاز) یکسان است.
۲. اتصال مثلث (Δ)
در این نوع اتصال، سیم پیچ ها به گونه ای به هم متصل می شوند که انتهای هر کلاف به ابتدای کلاف بعدی متصل شود و شکلی شبیه به مثلث تشکیل دهد. در این ساختار، ولتاژ دو سر هر کلاف با ولتاژ خط برابر است:
UL = UP
اما جریان خط در این روش، √۳ برابر جریان هر فاز است، چرا که جریان خط ترکیبی برداری از دو جریان متوالی در کلاف ها است:
IL = √۳ × IP
۳. اتصال مختلط
در برخی سیستم ها، ترکیبی از اتصال های ستاره و مثلث مورد استفاده قرار می گیرد تا به صورت هم زمان از مزایای هر دو بهره مند شوند. این نوع اتصال معمولاً در ترانسفورماتورهای قدرت یا موتورهای خاص به کار می رود.
محاسبه توان در مدار سه فاز
توان کل در یک مدار سه فاز از مجموع توان مصرفی در هر فاز به دست می آید:
P = P₁ + P₂ + P₃
در صورتی که بار متعادل باشد، توان در هر فاز یکسان خواهد بود:
P₁ = P₂ = P₃ = Pph
در نتیجه، توان کل به شکل زیر محاسبه می شود:
P = 3 × Pph = √۳ × Up × IL × cos(φ)
این رابطه ساده و کاربردی، اساس محاسبه توان در بسیاری از تجهیزات سه فاز، از جمله موتورهای صنعتی و ژنراتورها است.
فهرست مطالب
بخش اول – آشنایی با تاسیسات الکتریکی
آشنایی با جریان سه فاز۷
روشهای اندازه گیری توان۸
مزایای سیستم سه فاز۹
عایق کابلها۹
علایم اختصاری کابلها۱۰
فیوز۱۱
الف- فیوز حرارتی ذوب شونده۱۱
ب- فیوز حرارتی (بی متال)۱۱
پ- فیوز مغناطیسی۱۲
ت- فیوز توان بالا NH12
ث- فیوز فشار قوی HH12
الف- فیوزهای حرارتی ذوب شونده :۱۲
ب-فیوز حرارتی بی متال۱۳
پ-فیوز مغناطیسی۱۳
ت- فیوز توان بالا۱۳
ث- فیوز فشار قوی۱۳
انتخاب نوع فیوز۱۴
تعیین افت ولتاژ مجاز و انتخاب سطح مقطع هادی۱۴
بخش دوم – وسایل کنترل ساده
کلیدها۱۷
الف- کلیدهای ساده :۱۷
ب- کلیدهای مرکب :۱۷
انواع کلیدهای ساده :۱۷
کلیدهای لحظه ای (شستی ها)۱۷
۱-کلید اهرمی ساده۱۸
۲-کلیدغلطکی۱۸
۳-کلید زبانه ای۱۸
راه اندازی الکتروموتور با استفاده از کلیدهای ساده :۱۹
راه اندازی موتورها با استفاده از کلید ستاره – مثلث :۱۹
بخش سوم – کلیدهای مرکب
کلیدهای مرکب۲۱
تعریف رله :۲۱
تعریف کنتاکتور :۲۱
قاب نگهدارنده کنتاکتهای بالایی۲۲
تیغه اصلی۲۲
بوبین۲۲
هسته۲۲
حلقه اتصال کوتاه۲۲
کنتاکت اصلی۲۲
کنتاکت فرعی۲۲
بست نگهدارنده۲۲
فنر۲۲
قاب نگهدارنده کنتاکتهای پایین۲۲
کانال جداکننده۲۲
پین نگهدارنده۲۲
کنتاکت اصلی۲۳
کنتاکت فرعی۲۳
بست نگهدارنده۲۳
مشخصات کنتاکتور :۲۳
الف- ولتاژ نامی :۲۳
ب- جریان نامی :۲۳
الف- انرژی مصرفی :۲۴
ب- انرژی مصرفی :۲۴
پ- درجه حرارت کار :۲۵
ت- جریان حرارتی :۲۵
ث- تعداد تیغه ها :۲۵
ج- زمان قطع و وصل :۲۵
عمر مکانیکی :۲۵
د- نرم (استاندارد) کنتاکتور :۲۶
آشنایی با قطع کننده های ولتاژ (سکسیونرها) و کلیدهای قدرت (دیژنکتورها).۲۶
کلید بدون بار یا سکسیونر۲۷
کلید قابل قطع زیر بار یا سکسیونر قابل قطع زیر بار۲۷
کلید قدرت یا دیژنکتور۲۷
۱-سکسیونر ساده :۲۷
موارد استعمال سکسیونرها :۲۷
سکسیونرهای قابل قطع زیربار :۲۸
کلید قدرت یا دیژنکتور :۲۹
انواع دیژنکتورها :۳۰
کلیدهای با قطع و وصل خودکار :۳۰
۱-کلیدهای ساعتی :۳۰
۲-کلید فشاری :۳۱
۳-کلید حدی (محدود کننده مامیکر و سوئیچ) :۳۱
۴-کلیدهای حرارتی :۳۱
بی متال (رله حرارتی) :۳۲
تایمر(کلید زمانی) :۳۲
۱-تایمر موتوری (رله زمانی موتوری) :۳۳
۲-تایمر الکترونیکی :۳۳
۳-تایمر پنیوماتیک :۳۳
۴-تایمر حرارتی (رله زمانی حرارتی) :۳۴