در این اقدام پژوهی، دلایل افت تحصیلی در درس عربی سوم راهنمایی بررسی شده است. با استفاده از پرسش نامه و مصاحبه با اولیاء، تأثیر عوامل مختلف مانند ارتباط مطالب درس جدید با آموخته های قبلی، مشارکت دانش آموزان و استفاده از وسایل کمک آموزشی تحلیل شده است.
چکیده:
افت تحصیلی به کاهش عملکرد دانش آموزان از وضعیت رضایت بخش به نامطلوب اشاره دارد. این وضعیت زمانی رخ می دهد که فاصله ای میان استعداد بالقوه و بالفعل دانش آموز ایجاد شود، که بهترین شاخص آن مقایسه عملکرد قبلی و فعلی است. این پژوهش در مدرسه راهنمایی و در مقطع سوم در درس عربی انجام شده و به بررسی دلایل افت درسی دانش آموزان با استفاده از روش پرسش نامه و مصاحبه با اولیاء پرداخته است.
نتایج نشان می دهد که ارتباط نزدیکی میان آموخته های قبلی دانش آموزان و مطالب درس جدید وجود دارد. مشارکت دانش آموزان در تدریس، به تعمیق آموخته های آن ها کمک شایانی می کند. همچنین، انجام بازی های فردی و گروهی در کلاس، باعث شادابی و کاهش دلزدگی از درس عربی می شود. عامل تشویق نیز تأثیر زیادی در بهبود فرآیند یادگیری دارد و استفاده از وسایل کمک آموزشی نقش مثبتی در یادگیری دانش آموزان ایفا می کند.
کلید واژه: عربی – سوم راهنمایی – افت درسی
منظور از افت تحصیلی چیست؟
افت تحصیلی به معنای کاهش کیفیت و کمبود در روند تحصیل است. این واژه در لغت به معنی کمبود و نقصان است و در مفهوم آموزشی به کاهش عملکرد دانش آموز از وضعیت مطلوب به وضعیت نامطلوب اشاره دارد. به عبارت دیگر، افت تحصیلی به فاصله بین استعداد بالقوه و عملکرد واقعی دانش آموز گفته می شود. یکی از بهترین روش ها برای شناسایی این وضعیت، مقایسه عملکرد گذشته و حال دانش آموز است.
گاهی افت تحصیلی تنها به نمرات یا آمار مردودی محدود نمی شود. در برخی موارد، حتی زمانی که دانش آموز موفق به قبولی و ارتقاء به پایه بالاتر می شود، کیفیت آموزش آن چنان که باید، مناسب نیست و دانش آموز از لحاظ سطح علمی و معلومات در موقعیت پایین تری قرار دارد. این نوع افت تحصیلی را می توان «افت پنهان» نامید.
افت تحصیلی همچنین به معنای کاهش فعالیت های درسی و میزان مطالعه دانش آموز در یک دوره زمانی خاص نسبت به دوره های گذشته است. برای مثال، اگر دانش آموزی در یک مدت سه ماهه نمرات ۱۵ کسب کرده و در دو هفته اخیر نمرات ۱۲ در برخی از دروس دارد، می توان گفت که نسبت به سه ماه گذشته افت تحصیلی داشته است. این کاهش تنها محدود به دانش آموزان ضعیف نمی شود؛ حتی دانش آموزی که پیشتر نمرات ۱۸ داشته و اکنون نمرات ۱۶ می گیرد، در واقع دو نمره افت کرده است.
این مشکل اگر جدی گرفته نشود، می تواند به دلسردی و ترک تحصیل منجر شود و در نتیجه، منجر به اتلاف سرمایه های انسانی و اقتصادی گردد. بنابراین، ضروری است که عوامل افت تحصیلی به طور دقیق شناسایی و تحلیل شوند تا راهکارهای مناسب برای جلوگیری از آن ارائه گردد.
در برخورد با افت تحصیلی، نباید بلافاصله انگشت اتهام به سمت دانش آموز نشانه رفت. بسیاری از اوقات مشکلات خانوادگی و شرایط ناپایدار در منزل ممکن است تأثیر زیادی در این وضعیت داشته باشد. بنابراین، والدین باید بیشتر با مدرسه ارتباط برقرار کرده و در جریان روند تحصیلی و تربیتی فرزندان خود قرار گیرند.
افت تحصیلی و مردودی یکی از چالش های قدیمی و شناخته شده در سیستم های آموزشی کشورهای مختلف است. با این حال، تحقیقات نشان می دهد که هیچ کشوری نتوانسته راه حل قطعی برای جلوگیری از این مشکل پیدا کند. کشورهای مختلف با توجه به شرایط خاص خود، تحقیقات و برنامه های متناسبی ارائه داده اند. به همین دلیل، برای مقابله با افت تحصیلی، باید رویکردهای متنوع و مبتنی بر واقعیت های موجود اتخاذ شود و از روش های کلیشه ای دوری جست.
خسارت های ناشی از افت تحصیلی:
۱- هزینه هایی که افت تحصیلی به دولت و نظام آموزشی تحمیل می کند، شامل موارد زیر است:
الف: اتلاف منابع مالی برای اداره و مدیریت مؤسسات آموزشی و هزینه های جاری آن ها که توسط دولت تأمین می شود.
ب: اتلاف سرمایه گذاری های بلندمدت برای ساخت و تجهیز فضاهای آموزشی و پرورشی، که به طور عمده برای فراهم سازی شرایط بهتر تحصیل دانش آموزان صرف می شود.
فهرست مطالب:
مقدمه ۲
خسارت های ناشی از افت تحصیلی: ۳
عوامل مؤثر بر افت تحصیلی: ۴
توصیف وضعیت موجود: ۹
زمینه های پیدایش مسأله: ۹
اهمیت پژوهش: ۱۸
اهداف تحقیق: ۱۹
روش جمع آوری اطلاعات: ۲۱
پیشنهادات: ۲۴
منابع ۲۵