این مقاله در مورد عملیات اکتشاف خاک های صنعتی ریوش است و به بررسی مراحل اکتشاف، موقعیت جغرافیایی، زمین شناسی و کاربرد صنعتی خاک کائولن می پردازد.
مقدمه:
مواد معدنی به عنوان پایه های اساسی تامین مواد خام در فرآیندهای صنعتی نقشی حیاتی در حرکت به سمت اهداف اقتصادی و توسعه ای کشورها ایفا می کنند. هیچ صنعتی را نمی توان بدون دسترسی به منابع اولیه قابل اتکا تصور کرد. در واقع حرکت به سمت خودکفایی صنعتی مستقیماً به تولید پایدار این مواد وابسته است. هنگامی که صحبت از رشد واقعی صنعتی به میان می آید نخستین گام در این مسیر تمرکز بر تامین و استخراج منابع معدنی است.
صنعتی که به منابع اولیه وارداتی یا تکنولوژی بیگانه وابسته باشد همواره در معرض تهدید و ناپایداری قرار خواهد داشت. کشورهایی که در عرصه صنعت به طور جدی گام برداشته اند همواره نگاهی ژرف به منابع طبیعی و معدنی جهان داشته اند. بودجه های کلان و پروژه های عظیمی که در حوزه اکتشاف منابع طبیعی در سراسر دنیا به کار گرفته می شوند گواهی بر جایگاه محوری این منابع در ساختار اقتصادی و صنعتی کشورهاست.
فرآیند اکتشاف مواد معدنی با توجه به ماهیت فنی و نیاز به تخصص بالا نیازمند صرف زمان هزینه و دقت فراوان است. اگر این فعالیت ها بدون بهره گیری از دانش فنی و نیروی انسانی متخصص صورت گیرد نه تنها به نتایج مطلوبی نمی انجامد بلکه منابع مالی قابل توجهی نیز هدر می رود. در این زمینه حضور کارشناسان مسئول فنی که در قوانین معدنی کشور تعریف شده اند ضرورتی اجتناب ناپذیر است. این افراد نقشی کلیدی در هدایت فرآیندهای اکتشاف و استخراج ایفا می کنند و اجرای درست وظایف آن ها می تواند باعث بهینه سازی هزینه ها و تسریع امور اکتشافی شود.
از جمله وظایف اصلی مسئولین فنی می توان به صیانت از منابع معدنی و بهره برداری اصولی و علمی از آن ها اشاره کرد. استفاده نادرست و فاقد پشتوانه علمی از این ذخایر علاوه بر از بین بردن ظرفیت های بالفعل معدنی موجب از بین رفتن سرمایه های انسانی و مالی صرف شده در اکتشاف می شود.
در همین راستا و با توجه به مسئولیتی که در حوزه تولید مواد اولیه معدنی احساس می کردم تصمیم گرفتم در منطقه شمالی کاشمر اقدامات اکتشافی اولیه ای را انجام دهم. بررسی ها منجر به مشاهده نوعی خاک صنعتی حاوی کائولن شد که با توجه به مصرف صنعتی این ماده لزوم ارزیابی های کیفی و کمی آن در قالب فرآیندهای رسمی اکتشاف احساس می شد. نخستین گام ثبت محدوده معدنی و آغاز مراحل اداری مربوط به آن بود و پس از آن تهیه گزارشات نهایی و تکمیل پرونده فنی انجام شد.
گزارش پیش رو حاصل جمع بندی کلیه عملیات اکتشافی فعالیت های انجام شده و برآورد هزینه های مرتبط با پروژه مزبور است. امید است با بهره گیری از همراهی کارشناسان و متخصصان سازمان صنایع و معادن استان خراسان بتوان این پروژه را تا رسیدن به هدف نهایی یعنی استخراج موفق و بهره برداری اصولی از ذخایر معدنی منطقه به سرانجام رساند و سهمی هرچند کوچک در تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع کشور ایفا نمود.
موقعیت جغرافیایی محدوده اکتشافی:
محدوده مورد نظر برای عملیات اکتشاف در فاصله تقریبی ۳۷ کیلومتری شمال شهرستان کاشمر واقع شده است. مسیر دسترسی به این منطقه به این ترتیب است که ابتدا از جاده آسفالته کاشمر به سمت نیشابور حرکت کرده و پس از طی حدود ۲۸ کیلومتر به شهر ریوش می رسیم. در ادامه مسیر با استفاده از جاده خاکی موسوم به مکی ادامه می یابد. پس از پیمودن حدود ۸ کیلومتر در این مسیر به دوراهی محدوده اکتشافی می رسیم. از این نقطه لازم است حدود یک کیلومتر دیگر به سمت جنوب حرکت کنیم تا به محل رخنمون های ماده معدنی برسیم.
کروکی تهیه شده در ادامه موقعیت دقیق محدوده اکتشافی را نسبت به شهرستان کاشمر و سایر آبادی های پیرامونی نمایش می دهد و دسترسی های مسیر را مشخص می سازد.
فهرست
مقدمه ۱
موقعیت جغرافیایی محدوده اکتشاف ۳
موقعیت مورفولوژیکی و آب و هوایی ۴
مختصات محدوده اکتشافی ۵
زمین شناسی محدوده اکتشافی ۵
مختصری راجع به ماده معدنی و استفاده در صنعت ۶
عملیات اکتشافی انجام گرفته در محدوده ۸
تعیین ذخیره معدن ۹
هزینه های عملیات اکتشاف انجام شده ۱۵
توجیهات علمی فنی اقتصادی ۱۶