این پاورپوینت به بررسی تاثیر جهانی شدن بر توسعه کشورهای جهان سوم، انتقال علم و تکنولوژی، تعامل منطقه ای و چالش های وابستگی متقابل می پردازد.
پرسش های اساسی در ارتباط با جهانی شدن
- جهانی شدن چه تاثیری بر توسعه و پیشرفت علوم خواهد داشت؟
- سیاست بین الملل چه تاثیری بر جهانی شدن خواهد داشت؟
- جهان سوم چگونه می تواند به رشد برسد؟
- جهانی شدن چه تاثیری بر روند فنآوری در کشورهای اسلامی دارد؟
- آیا دانشمندان جهان سوم و یا مسلمانان می توانند با یکدیگر کار کرده و به توسعه دلخواه برسند؟
- بررسی و دسته بندی مخاطرات و فرصت های جهانی شدن از نگاه مسلمانان چیست؟
- تعامل مابین روندهای منطقه ای و روندهای جهانی آیا امکان پذیر است؟
- آیا جهانی شدن می تواند به جهان سوم کمک کند؟
- نظریه وابستگی متقابل و ارتباط آن با اخذ تکنولوژی چگونه تحلیل می گردد؟
- موضوع نفوذ رهبران در جهان سوم برای اجرای هرگونه بر نامه توسعه آیا جدی است؟
روندهای کلی در جهان معاصر
در جهان امروز چهار روند کلان به چشم می خورد:
- جهانی سازی
- منطقه گرایی
- دمکراسی گرایی
- افول سکولاریسم
شرایط استثنایی امروز چهار دلیل دارد
- اول: رشد سریع وابستگی متقابل بین المللی
- دوم: صحنه بین المللی بلحاظ بیشتر شدن بازیگران در حال بیشتر بهم ریخته شدن است.
- سوم: تغییرات در اوضاع اقتصادی، سیاسی و اجتماعی با سرعت بیشتری در حال انجام شدن است.
- چهارم: موضوع بزرگی و عظمت نتایج عملکرد هر واحد سیاسی در صحنه بین المللی است.
مقدمه ای بر جهانی شدن
- واژه جهانی (global) بیش ازچهارصدسال قدمت دارد.
- کلماتی چون Globalization، Globalize، Globalizing از حدود 1960 رواج پیدا کردند.
- فرهنگ وبستر نخستین فرهنگی بود که تعاریفی برای واژه های globalization, globalism در سال 1961 ارائه داد.
- واژه globalization تا اواسط دهه 1980 از اعتبار علمی چندانی برخوردار نبود ولی از آن به بعد کاربرد این مفهوم کاملا” جهانی شده است.
- نخستین مقاله جامعه شناسی با عنوان جهانی شدن در سال 1985 توسط رونالد رابرتسون نوشته شده است.
برخی از تعاریف جهانی شدن
- رابرتسون : کوچک شدن جهان، تشدید آگاهی درباره جهان به عنوان یک کل، وابستگی متقابل و واقعی جهانی و آگاهی از این یکپارچگی
- گیدنز : جهانی شدن نتیجه مستقیم نوسازی است. تسهیل تعاملات اجتماعی و در نتیجه پیوند امور محلی به امور جهانی
- هاروی: تراکم زمان و مکان (کوتاه شدن زمان و کوچک شدن مکان) و تبدیل جهان به یک میدان واحد
- بک: زندگی در جامعه ریسکی، مهار ریسکها مستلزم همکاری در سطح جهانی است
- آلبرو : دگرگونی گسترده در جهان
- امین: جهانی شدن واقعیتی مثبت و پیشرفتی تاریخی است، باید ویژگیهای انسانی را به آن داد و با مشارکت فعال در آن شرایط جهانی شدن را اصلاح کرد.
- اسکلیر: عملکردهای فراملی توسط بازیگران غیردولتی در فراسوی مرزها در سه حوزه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی-ایدئولوژیک
- مارتین خور: جهانی شدن یعنی همان واژه قدیمی “استعمار”
- کاکس: بین المللی شدن تولید، تقسیم کار جدید بین المللی، جنبش مهاجرت از جنوب به شمال، فضای جدید رقابتی
فرایند جهانی شدن از سه دیدگاه نظری
- رئالیسم : جهانی شدن چیزی فراتر از نظام سیاسی بین المللی دولتها نیست.
- لیبرالیسم : جهانی شدن محصول نهایی یک روند بسیار طولانی در سیاست جهانی است که بجز دولتها بازیگران دیگر نیز در آن حضور دارند.
- نظام جهانی : جهانی شدن آخرین مرحله در توسعه و تکوین سرمایه داری بین المللی است.
دیدگاه طرفداران منطق چند علیتی درباره عوامل موثر بر جهانی شدن
- گیدنز: سرمایه داری، نظام بین الدولی، صنعتی شدن
- اسکلیر: عملکردهای فراملی در سه حوزه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی – ایدئولوژیک
دیدگاه طرفداران منطق تک علیتی درباره عوامل موثر بر جهانی شدن
- والرشتاین: عوامل اقتصادی
- روزنا: تکنولوژی
- گیلپین: سیاست قدرت
فهرست مطالب
- پرسش های اساسی در ارتباط با جهانی شدن
- روندهای کلی در جهان معاصر
- شرایط استثنایی امروز چهار دلیل دارد
- مقدمه ای بر جهانی شدن
- فرایند جهانی شدن از سه دیدگاه نظری
- دیدگاه طرفداران منطق چند علیتی درباره عوامل موثر
- بر جهانی شدن
- دیدگاه طرفداران منطق تک علیتی درباره عوامل موثر
- بر جهانی شدن
- برخی از روندهای جهانی شدن
- برخی از آثار و پیامدهای جهانی شدن در کشورهای در حال توسعه (۱)
- منطقه گرایی
- افول سکولاریسم
- پیشنهادهایی برای همایش های آینده
- کتابشناسی