قفسه سینه
اندیکاسیون ها
- مشاهده متاستازها، توده های ریوی، ناف ریه (افتراق توده از عروق و گره لنفاوی)
- جنب (تومور، پلورال افیوژن، افتراق توده جنبی از انفارکت ریوی)
- دیواره قفسه ریه: تعیین و شناخت گسترش تومور به استخوان، عضله، بافت نرم، حفره توراکس، کانال نخاعی
- دیافراگم: ارزیابی آبسه های ساب واپی فرنیک، تایید هرنی دیافراگماتیک، توده های کلیوی و فوق کلیه
- تایید ضایعات مشکوک مدیاستین (لنفادنوپاتی بیماران مشکوک به کارسینوم برونکوژنیک، لنفوم)
- بررسی وسعت تهاجم برونکوژنیک کارسینوم به دیواره قفسه سینه، مدیاستین، دیافراگم، متاستازهای خارج توراکس (کبد، آدرنال)
به کمک کنتراست بررسی آنوریسم ها، پارگی آئورت و تفکیک عروق از توده های مدیاستین امکان پذیر است.
CT روشی حساس در تعیین متاستازهای ریوی و تعیین staging تومور، بررسی های تعقیبی پس از جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی است.
CT در افتراق ضایعات خوش خیم از ضایعات متاستاتیک (نودول های ریوی ناشی از استئوژنیک سارکوم) مفید است.
HRCT در بررسی انتشار و گسترش بیماری های ریوی (آسبستوزیس، سلیکوز و فیبروزهای ریوی)، کارسینوم عروق لنفاوی و نودول های مشکوک کالسیفه مفید است.
HRCT روشی مطمئن در ارزیابی بهترین محل بیوپسی و پلانینگ رادیوتراپی است و در تشخیص آمفیزم ریوی از گرافی بسیار دقیق تر است. روش انتخابی در برونشکتازی بوده و جانشین برونکوگرافی شده است.
CT Spiral در مقایسه با اسکن تهویه ای و پرفیوژن خصوصاً در تشخیص آمبولی ریوی، روش بسیار دقیقی است.
نحوه اجرا
وضعیت بیمار سوپاین، بازوها بالا می آید. اسکنوگرام PA تهیه می شود. سطوح اسکن از سطح فوقانی کلاویکل شروع و تا زاویه کوستوفرنیک با برش های ضخیم 7 تا 10 و فواصل برش 7 تا 10 میلی متر (برش های 3 میلی متری در ارزیابی ناف، راه های هوایی و فیشرها) تعیین می شود.
در ارزیابی برونشکتازی و بیماری اینفیلتراسیون منتشر ریه، غالباً برش های 1 تا 2 میلی متر با فواصل 10 میلی متری تهیه می شود.
در بیماران مشکوک به نئوپلاسم، اسکن ریه شامل کبد (با کنتراست) و غده آدرنال هم می شود.
در اسکن با کنتراست، ابتدا از جهت پایین به بالا اسکن کبد و آدرنال انجام و سپس از قسمت فوقانی باقی مانده ریه که غلظت کنتراست در آن اهمیتی ندارد، انجام شود.
اسکن در دم انجام می شود. فاز یکنواخت تنفسی در حصول تصاویر دقیق و منظم آناتومیک بسیار مهم است (در اسپیرال به علت سرعت و انجام اسکن در یک بار تنفس، مشکل حل شده).
اسکن انتخابی گاهی در بازدم عمیق جهت ارزیابی Air Trapping انجام می شود.
در بررسی آسبستوزیس CT معمولاً شامل 5 تا 8 اسکن در فضای میانی و پایینی توراکس می باشد.
اندیکاسیون های اسکن در وضعیت پرون
- افتراق مایعات لوکالیزه از آزاد و تومورهای جنبی
- شناسایی مایعات داخل ریوی
- دیدن پاتولوژی مخفی در تجمع مایع
- برخی بیوپسی ها تحت هدایت CT
اسکن توراکس بایستی با دو شرایط و پنجره سازی متفاوت (یکی برای مدیاستین و دیواره ریه و یکی برای پارانشیم ریه HRCT) انجام شود. بعلاوه در صورت نیاز الگوریتم استخوانی نیز تهیه می شود.
HRCT آنالیز بهتر جزئیات فرآیندهای پاتولوژی لوکال و منتشر ریه را فراهم می کند. البته CT Spiral به عنوان تکنیک برتر با یک تنفس قادر به بررسی مناسب نودول ها در تکنیک MPR است.
الگوریتم HRCT تمایل به تشدید ضخامت های پلورال دارد، لذا در بیماران آسبستوزیس بایستی مد نظر باشد و بعلاوه نودول های ریز را با دانسیته بیشتر و به طور کاذب کالسیفیکاسیون را شبیه سازی می کند.
CT Spiral قادر به گرفتن سری تصاویر در کمتر از ثانیه با یک حبس تنفس است، ضخامت مقاطع بین 1 تا 10 میلی متر و پیچ 1 تا 2 انجام می شود.
پلور و دیواره قفسه سینه
- بعد گرافی CT تکنیک استاندارد بررسی ضایعات دیواره قفسه سینه و پلور است.
- CT قادر به تفکیک ضایعات پلورال و پارانشیمال ریه می باشد.
- از تکنیک استاندارد ریه با برش های 10 از مدخل تا غدد آدرنال در پوزیشن سوپاین و با حبس تنفس انجام می شود.
- به کمک اسپیرال، ضمن به حداقل رساندن آرتیفکت های حرکتی، با MPR بازسازی کرونال و ساژیتال، بررسی بهتر جنب و دیواره ممکن می شود.
- کاربرد کنتراست اطلاعات بهتری را در افتراق آمپیم از آبسه ریوی، ضایعات کیستیک از غیر کیستیک و شناسایی نواحی نکروزه فراهم می کند.
- تصاویر با الگوریتم های ریوی، مدیاستینال و استخوان و تصاویر HRCT با مقاطع 1 میلی متر و الگوریتم High Spatial Frequency در بررسی آسبستوزیس کاربرد دارد.
مدیاستین
CT با رزولوشن کنتراست بالا، توانایی مشخص نمودن اندام ها و تفکیک بافت ها از توده ها، واریانت های عروقی، فرآیندهای خوش خیم از بدخیم در مدیاستین را دارد.
CT مدیاستین در بررسی ارتباط میاستنی گراو و تیموما با وجود CXR طبیعی انجام می شود.
در کانسر ریه برای ارزیابی متاستاز به گره های لنفاوی ریه استفاده می شود.
به کمک MSCT، بدون آرتیفکت تنفسی و نیاز به کنتراست کمتر و MPR، امکان به تصویر کشیدن ناهنجاری های مدیاستین، مجاری هوایی، عروق بزرگ با بازسازی 3D مهیا شده است.
بیمار سوپاین، دست ها بالای سر، فاز تنفسی دم عمیق با الگوریتم بافت نرم یا استاندارد، FOV بین 34 تا 50، ماتریس 512، ضخامت مقطع 7 تا 10 و برای ضایعات مشکوک ناف و مجاری هوایی از برش های 3 تا 5 با اینتروال برابر برش و در بازسازی های غیر آگزیال یا 3D از اورلپ 20 تا 30٪ استفاده می شود.
در ناهنجاری های عروقی، تزریق 150 سی سی کنتراست با سرعت 2 تا 4 میلی لیتر بر ثانیه انجام می شود.
ساختارهای آناتومیک
- سیاهرگ زبرین
- آئورت صعودی
- تنه ریه
- نایژه راست
- مری
- شریان ریوی چپ
- آئورت شکمی
- ورید ریوی راست
- ورید ریوی چپ
- بطن راست
- دهلیز چپ
- نای
- قوس آئورت
- ورید اجوف فوقانی