پاورپوینت مدیریت هزینه سرمایه در مدیریت مالی

هزینه سرمایه ای
هزینه سرمایه ای به مخارجی گفته می شود که با هدف ایجاد منافع اقتصادی بلندمدت و افزایش ظرفیت تولید یا بهبود عملکرد دارایی ها انجام می گیرد. این نوع هزینه ها معمولاً صرف خرید یا به روزرسانی دارایی های ثابت و مولد مانند زمین، ساختمان، ماشین آلات، تجهیزات و سایر دارایی های بلندمدت می شود.

ویژگی اصلی هزینه های سرمایه ای، تاثیر آن ها بر سودآوری آتی و فراتر رفتن عمر مفید دارایی از سال مالی جاری است. برخلاف هزینه های جاری که در همان دوره مالی شناسایی می شوند، هزینه سرمایه ای در ترازنامه منعکس شده و به مرور زمان مستهلک می شود. سرمایه گذاری های زیرساختی، نوسازی تجهیزات تولیدی و توسعه ظرفیت های عملیاتی از جمله مصادیق رایج این نوع هزینه ها به شمار می روند.

انواع هزینه سرمایه ای
هزینه های سرمایه ای به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: هزینه های رشد و هزینه های نگهداری. هزینه های رشد شامل مخارجی هستند که باعث افزایش ارزش یا ظرفیت دارایی های کسب و کار در بلندمدت می شوند، مانند توسعه زیرساخت ها یا خرید تجهیزات جدید. در مقابل، هزینه های نگهداری به مخارجی گفته می شود که برای حفظ شرایط موجود دارایی ها صرف می شود و معمولاً از ماهی به ماه دیگر ثابت باقی می مانند.

در کسب و کارهای کوچک، سرمایه به منابع مالی مورد استفاده برای خرید تجهیزات یا راه اندازی فرآیندهای کاری اطلاق می شود. هزینه سرمایه ای در این زمینه به معنای هزینه تامین این منابع مالی است. به این نرخ، گاهی «نرخ بازدارنده» یا «نرخ مانع» نیز گفته می شود. حتی کسب و کارهای خرد نیز باید به انواع هزینه سرمایه ای توجه کنند، چراکه کاهش این هزینه ها می تواند نقش موثری در سودآوری و پایداری مالی آن ها داشته باشد.

مفهوم هزینه سرمایه
مفهوم هزینه سرمایه به میانگین نرخ بازده مورد انتظار سرمایه گذارانی اشاره دارد که منابع مالی خود را در قالب اوراق بهادار به شرکت اختصاص داده اند. این نرخ، نمایانگر هزینه تامین مالی پروژه ها و سرمایه گذاری های شرکت از منابع مختلف است. هزینه سرمایه در واقع میانگین موزون هزینه منابع مالی است که از محل هایی چون بدهی های بلندمدت (مانند وام ها و اوراق قرضه)، سهام عادی و سهام ممتاز تامین می شود.

در تحلیل های مالی و تصمیم گیری های سرمایه گذاری، درک دقیق مفهوم هزینه سرمایه نقش کلیدی دارد؛ چرا که تعیین می کند آیا بازده پروژه های شرکت بیش از نرخ هزینه سرمایه هست یا نه. اگر نرخ بازده مورد انتظار کمتر از هزینه سرمایه باشد، پروژه از دید اقتصادی مقرون به صرفه نخواهد بود.

موارد استفاده از هزینه سرمایه در ارزیابی مالی
یکی از مهم ترین موارد استفاده از هزینه سرمایه، به کارگیری آن به عنوان نرخ تنزیل برای محاسبه ارزش فعلی خالص جریانات نقدی طرح های سرمایه گذاری شرکت است. این نرخ، مبنایی برای سنجش اقتصادی بودن پروژه های جدید است و به تصمیم گیرندگان کمک می کند تا در خصوص پذیرش یا رد طرح های پیشنهادی، تحلیل دقیق تری داشته باشند.

با این حال، استفاده از هزینه سرمایه در ارزیابی طرح های سرمایه گذاری نیازمند رعایت دو شرط مهم است:

• پروژه جدید باید سطح ریسک مشابهی با پروژه های پیشین شرکت داشته باشد تا بر ساختار ریسک کلی شرکت تاثیر نگذارد.
• اجرای پروژه جدید نباید ترکیب منابع مالی شرکت (مانند نسبت وام به سرمایه) را تغییر دهد؛ یعنی ساختار تامین مالی باید ثابت باقی بماند.

رعایت این شرایط تضمین می کند که هزینه سرمایه به عنوان معیاری دقیق در ارزیابی اقتصادی پروژه ها مورد استفاده قرار گیرد و نتایج تحلیل ها قابلیت اتکای بالاتری داشته باشند.

فرمول کلی محاسبه نرخ هزینه سرمایه
برای تعیین نرخ هزینه سرمایه، باید میانگین موزون هزینه تامین منابع مالی شرکت را محاسبه کرد. این میانگین، بر پایه نسبت منابع مختلف تامین مالی و بازده مورد انتظار هر یک از آن ها به دست می آید. به طور نمونه، اگر شرکتی 30 درصد از سرمایه مورد نیاز خود را از طریق اوراق قرضه با نرخ 10 درصد، 20 درصد را از محل سهام ممتاز با بازده 15 درصد و 50 درصد را از محل سهام عادی با نرخ بازده 20 درصد تامین کند، فرمول کلی محاسبه نرخ هزینه سرمایه به شکل زیر خواهد بود:

(0.5 × 20%) + (0.2 × 15%) + (0.3 × 10%) = 16%

در این محاسبه، نرخ های بازده باید بر اساس نرخ های مورد انتظار بازار و درصد استفاده شرکت از هر منبع مالی تعیین شوند. همچنین نسبت های استفاده شده باید منعکس کننده برنامه ریزی واقعی شرکت در تامین مالی پروژه ها باشند. این روش، ابزاری دقیق برای ارزیابی هزینه های تامین مالی و تصمیم گیری های سرمایه گذاری به شمار می رود.

تعیین نرخ هزینه بدهی ها
برای تعیین نرخ هزینه بدهی ها در فرآیند تامین مالی، لازم است چند اصل کلیدی رعایت شود:

1. هزینه هر نوع بدهی باید به طور مستقل محاسبه شود. به عنوان مثال، اگر شرکتی یک وام بانکی و دو نوع اوراق قرضه دارد، نرخ هزینه برای هر یک باید جداگانه برآورد گردد تا دقت محاسبات افزایش یابد.
2. مبنای محاسبه باید ارزش بازار بدهی ها باشد، نه ارزش اسمی آن ها.
3. نرخ های بهره جاری بازار باید ملاک محاسبه قرار گیرد، نه نرخ بهره تاریخی وام هایی که در گذشته دریافت شده اند.
4. تاثیر مالیات بر درآمد شرکت نیز باید لحاظ شود. چون هزینه بهره از نظر مالیاتی قابل قبول است، می تواند سود مشمول مالیات را کاهش داده و صرفه جویی مالیاتی ایجاد کند. این عامل باعث می شود که هزینه واقعی بدهی کمتر از نرخ بهره اسمی باشد.

برای مثال، شرکتی که ۲۰۰۰۰ ریال بهره پرداخت می کند و با نرخ مالیات ۴۰٪ مواجه است، در واقع تنها ۱۲۰۰۰ ریال بار مالی خالص دارد؛ چراکه ۸۰۰۰ ریال از طریق کاهش مالیات صرفه جویی شده است. این موضوع نشان می دهد که نرخ بهره موثر برابر با:

نرخ بهره موثر = (1 – نرخ مالیات) × نرخ بهره اسمی

در این مثال:

6% = (1 – 0.40) × 10%

این نرخ واقعی تری برای تصمیم گیری مالی محسوب می شود و در محاسبه نرخ هزینه سرمایه، نقش مهمی دارد.

نرخ سود سهام ممتاز
برای تعیین نرخ سود سهام ممتاز، باید نسبت سود نقدی سالانه دریافتی هر سهم به قیمت فعلی بازار آن سهم محاسبه شود. این نرخ بیان گر بازده مورد انتظار سرمایه گذار از نگهداری سهام ممتاز است.

فرمول کلی محاسبه:
نرخ سود سهام ممتاز=سود سالانه هر سهمقیمت فعلی سهم×100
نرخ سود سهام ممتاز=قیمت فعلی سهمسود سالانه هر سهم​×100

مثال:
اگر شرکت فرضی “کوشش” در سال ۱۳۸۴ برای هر سهم ممتاز خود ۳۰۰ ریال سود پرداخت کرده باشد و قیمت روز این سهم در بازار ۲۰۰۰ ریال باشد، بازده مورد انتظار یا همان نرخ سود سهام ممتاز به شکل زیر محاسبه می شود:
15%=3002000×100
15%=2000300​×100

این نرخ به سرمایه گذاران کمک می کند تا میزان جذابیت سرمایه گذاری روی سهام ممتاز را با سایر گزینه های سرمایه گذاری مقایسه کنند.

نرخ سود سهام عادی
نرخ سود سهام عادی، نرخ بازده مورد انتظار سهامداران عادی شرکت است. محاسبه نرخ سود سهام عادی به سادگی محاسبه نرخ بدهیها و سهام ممتاز نیست. برای پیش بینی نرخ سود سهام عادی 4 روش وجود دارد که هرکدام دارای مشکلاتی هستند. لذا مدیران مالی به منظور پیش بینی نرخ معقول بیش از یک روش را مورد استفاده قرار می دهند. این چهار روش عبارتند از:

1 – روش نرخهای بازده تاریخی
2 – روش پیش بینی سود سهام
3 – روش استفاده از بتای سهام
4 – روش استفاده از نرخهای وام

1 – روش نرخهای بازده تاریخی
در این روش متوسط نرخ بازده سالانه ای که سهامداران طی 10 سال گذشته کسب کرده اند به عنوان نرخ بازده سهام عادی پذیرفته می شود. استفاده از این روش منوط به وجود شرایط زیر است:

الف) تغییرات قابل ملاحظه ای در انتظارات سرمایه گذاران نسبت به عملکرد آتی شرکت پدید نیامده باشد.
ب) تغییرات قابل ملاحظه ای در نرخ بهره بوجود نیامده باشد.
ج) گرایش فکری سرمایه گذاران نسبت به مخاطره تغییر نکرده باشد.

از آنجا که به ندرت چنین شرایطی فراهم می شود و مضافا اینکه نرخهای بازده تاریخی با توجه به شرایط موجود در آن دوران به وقوع پیوسته است و ممکن است وضعیت گذشته در آینده تکرار نگردد، در استفاده از این روش باید احتیاط نمود.

فهرست مطالب
مدیریت هزینه سرمایه در مدیریت مالی
هزینه سرمایه ای
انواع هزینه سرمایه ای
هزینه های سرمایه ای
مفهوم هزینه سرمایه
موارد استفاده از هزینه سرمایه
فرمول کلی محاسبه نرخ هزینه سرمایه
تعیین نرخ هزینه بدهیها
نرخ سود سهام ممتاز
نرخ سود سهام عادی
1 – روش نرخهای بازده تاریخی
2 – روش پیش بینی سود سهام
3 – روش استفاده از بتای سهام
4 – روش استفاده از نرخهای وام
تعیین نسبتها (سهم هر کدام از منابع مالی از کل منابع مالی شرکت)
محاسبه نرخ هزینه سرمایه
روش دیگر محاسبه هزینه سرمایه
تمرینهای کتاب
چند نمونه سئوال امتحانی
روش دوم محاسبه هزینه سرمایه
منبع