مقدمه
به بازمانده های به جا مانده از موجودات زنده ای مانند گیاهان و حیوانات که در گذشته های دور می زیسته اند فسیل گفته می شود. بررسی بخش هایی از بدن این موجودات می تواند اطلاعات ارزشمندی درباره ی سایر ویژگی های آن ها در اختیار ما قرار دهد.
تشکیل فسیل
هنگامی که یک موجود زنده از بین می رود بافت های نرم بدن او مانند پوست و ماهیچه ها به مرور زمان تجزیه شده و از بین می روند، اما بخش های سختی همچون استخوان، دندان، صدف یا ناخن در میان رسوبات باقی می مانند و رفته رفته به فسیل تبدیل می شوند.
در میان انواع فسیل ها بیشتر موارد کشف شده مربوط به جانورانی است که دارای ساختار سخت مانند اسکلت یا پوسته ی محافظ بوده اند؛ زیرا اندام های نرم زودتر تجزیه می شوند و اثری از آن ها باقی نمی ماند. به همین دلیل فسیل های مربوط به موجوداتی مانند حشرات یا کرم ها، که استخوان یا پوسته ی مقاومی ندارند، بسیار نادر است.
در زیستگاه هایی که تعداد بیشتری جانور زندگی می کرده اند احتمال یافتن فسیل های بیشتر نیز افزایش می یابد. چرا که با افزایش جمعیت جانوری شانس باقی ماندن برخی از بقایای آن ها در لایه های زمین نیز بیشتر خواهد بود.
لازم به ذکر است که فسیل ها همیشه مربوط به اجزای بدن جانداران نیستند. گاهی آثار به جا مانده از زندگی آن ها مانند ردپا یا ساختار لانه نیز fossil محسوب می شود. در مناطقی با خاک نرم ردپای جانورانی که از آن جا عبور کرده اند می تواند باقی بماند و پس از خشک شدن اطلاعاتی درباره ی گونه های زیستی آن ناحیه به ما بدهد. اگر این آثار قدمتی بسیار زیاد داشته باشند در دسته ی فسیل ها قرار می گیرند.
فسیل ردپا
- نوع جانوار
- نحوه حرکت
- درباره وزن و جثه جانور
کاربرد فسیل ها
- شناخت ساختمان بدن موجودات قدیمی
- تشخیص آب و هوای گذشته زمین
- تعیین نوع غذا و محل زندگی جانوران
- تعیین شکل وضعیت قرار گیری خشکی ها و دریاهای گذشته زمین
شرایط لازم برای ایجاد فسیل
- وجود بخش های سخت در بدن جاندار
- قرار گرفتن جسد جاندار دور از عوامل تجزیه کننده مانند : هوا ،جانداران دیگر
- وجود لایه رسوبی در محیط زندگی جاندار ،یا جایی که لاشه جاندار در آن قرار گیرد